وردپرس چندسایته یا Multisite چیست؟ راهنمای کامل نصب، کاربردها و مزایا

وردپرس چندسایته (WordPress Multisite) یک ویژگی قدرتمند داخلی در سیستم مدیریت محتوای وردپرس است که به شما اجازه می‌دهد چندین وب‌سایت را از طریق یک نصب واحد وردپرس مدیریت کنید. به جای نصب جداگانه وردپرس برای هر سایت، همه سایت‌ها در یک شبکه (Network) قرار می‌گیرند و از فایل‌های اصلی، پایگاه داده مشترک و منابع یکسان استفاده می‌کنند، اما هر سایت می‌تواند محتوای، تم و پلاگین‌های مستقل خود را داشته باشد. این قابلیت که قبلاً به عنوان WordPress MU شناخته می‌شد، برای مدیریت کارآمد چندین سایت طراحی شده و می‌تواند به صورت subdomain (مانند site.example.com) یا subdirectory (مانند example.com/site) کار کند. اگر به دنبال صرفه‌جویی در زمان و منابع هستید، وردپرس چندسایته گزینه‌ای عالی برای کسب‌وکارها، سازمان‌ها و توسعه‌دهندگان است.

چگونگی کارکرد وردپرس چندسایته

وردپرس چندسایته بر پایه یک نصب مرکزی کار می‌کند که سایت‌های فرعی (Subsides) را به عنوان بخشی از یک شبکه مدیریت می‌کند. همه سایت‌ها از هسته وردپرس، تم‌ها و پلاگین‌های مشترک استفاده می‌کنند، اما هر سایت پایگاه داده جداگانه برای محتوای خود دارد (مانند پست‌ها، صفحات و تنظیمات). یک مدیر اصلی (Super Admin) کنترل کامل شبکه را دارد و می‌تواند سایت‌های جدید اضافه کند، کاربران را مدیریت کند و تنظیمات کلی را اعمال کند، در حالی که مدیران هر سایت فقط به سایت خود دسترسی دارند.

ساختار آن می‌تواند بر اساس subdomain یا subdirectory باشد:

• Subdomain: مناسب برای سایت‌های بزرگ‌تر، نیاز به تنظیم wildcard DNS دارد (مانند *.example.com).
• Subdirectory: ساده‌تر برای نصب، بدون نیاز به تغییرات DNS، اما ممکن است با permalinkها تداخل ایجاد کند.

به‌روزرسانی‌ها و نصب پلاگین‌ها یک‌بار برای کل شبکه انجام می‌شود، که این امر مدیریت را آسان‌تر می‌کند، اما اگر یکی از سایت‌ها مشکل امنیتی داشته باشد، ممکن است کل شبکه تحت تأثیر قرار گیرد.

مزایا و معایب وردپرس چندسایته

مزایا

• صرفه‌جویی در منابع: یک هاست و پایگاه داده برای چندین سایت، کاهش هزینه‌ها و زمان مدیریت.
• مدیریت مرکزی: به‌روزرسانی تم‌ها و پلاگین‌ها یک‌بار برای همه سایت‌ها، و کنترل کاربران از یک داشبورد.
• اشتراک‌گذاری محتوا: کاربران می‌توانند بین سایت‌ها محتوا به اشتراک بگذارند و سایت‌های جدید به سرعت ایجاد شوند.
• مقیاس‌پذیری: ایده‌آل برای رشد کسب‌وکار بدون نیاز به نصب‌های متعدد.

معایب

• پیچیدگی مدیریت: اگر سایت‌ها مستقل باشند، مشکلات یکی می‌تواند دیگران را تحت تأثیر قرار دهد.
• محدودیت پلاگین‌ها: برخی پلاگین‌ها با multisite سازگار نیستند و نیاز به تنظیمات خاص دارند.
• مسائل امنیتی: هک یکی از سایت‌ها می‌تواند کل شبکه را تهدید کند.
• عدم انعطاف‌پذیری کامل: تغییر ساختار (subdomain به subdirectory) پس از نصب دشوار است.

مواقع استفاده از وردپرس چندسایته

وردپرس چندسایته در سناریوهایی که نیاز به مدیریت چندین سایت مرتبط دارید، کاربرد دارد. برای مثال:

• شبکه‌های بلاگینگ یا محتوایی: شرکت‌هایی که بخش‌های مختلف مانند فروش، پشتیبانی و اخبار نیاز به سایت جدا دارند، اما مدیریت مرکزی می‌خواهند.
• سازمان‌های بزرگ یا دانشگاه‌ها: هر دپارتمان یا دانشکده سایت خود را دارد، اما بروزرسانی‌ها از یک مکان انجام می‌شود.
• سایت‌های چندزبانه یا منطقه‌ای: ایجاد نسخه‌های مختلف برای زبان‌ها یا مناطق بدون نصب جداگانه.
• پلتفرم‌های اشتراکی: مانند WordPress.com، جایی که کاربران سایت‌های خود را ایجاد می‌کنند.

اگر سایت‌ها کاملاً مستقل و بدون ارتباط هستند، بهتر است از نصب‌های جداگانه استفاده کنید تا از پیچیدگی‌های multisite اجتناب شود.

نحوه نصب وردپرس چندسایته: آموزش گام به گام

نصب وردپرس چندسایته نیاز به دسترسی به فایل‌ها و پایگاه داده دارد. قبل از شروع، حتماً از سایت خود پشتیبان بگیرید و مطمئن شوید permalinkها فعال هستند. این آموزش بر اساس وردپرس نسخه جدید (2025) است.

گام 1: آماده‌سازی پیش‌نیازها

• وردپرس را روی یک سایت تک نصب کنید (اگر قبلاً ندارید).
• همه پلاگین‌ها را غیرفعال کنید تا تداخل ایجاد نشود.
• از فعال بودن Pretty Permalinks مطمئن شوید (در تنظیمات > Permalinkها).
• اگر از subdomain استفاده می‌کنید، wildcard DNS را در هاستینگ تنظیم کنید (مانند *.domain.com).

گام 2: فعال‌سازی Multisite در wp-config.php

• فایل wp-config.php را در ریشه وردپرس باز کنید.
• خط زیر را بالای /* That’s all, stop editing! Happy publishing. */ اضافه کنید:

define(‘WP_ALLOW_MULTISITE’, true);

• فایل را ذخیره کنید و سایت را رفرش کنید.

گام 3: تنظیم شبکه در پنل وردپرس

• به پیشخوان > ابزارها > راه‌اندازی شبکه بروید.
• ساختار سایت‌ها را انتخاب کنید: subdomain یا subdirectory.
• عنوان شبکه، ایمیل مدیر و جزئیات سرور را وارد کنید.
• روی “نصب” کلیک کنید.

گام 4: اعمال تغییرات در فایل‌ها

• کدهای ارائه‌شده را به wp-config.php اضافه کنید (مانند define(‘MULTISITE’, true); و غیره).
• فایل .htaccess را ایجاد یا ویرایش کنید و کدهای mod_rewrite را اضافه کنید.
• اگر از Nginx استفاده می‌کنید، تنظیمات خاص آن را اعمال کنید.

گام 5: ورود مجدد و مدیریت شبکه

• از لینک ارائه‌شده وارد شوید (ممکن است نیاز به پاک کردن کوکی‌ها باشد).
• به پیشخوان شبکه (Network Admin) بروید و سایت‌های جدید اضافه کنید.
• پلاگین‌ها را دوباره فعال کنید و تنظیمات را بررسی کنید.

با این روش، وردپرس چندسایته شما آماده است. اگر مشکلی داشتید، به مستندات رسمی وردپرس مراجعه کنید یا از هاستینگ کمک بگیرید.